PASOŻYTY CZŁOWIEKA
HELMINTY – ROBAKI
Choroby układu pokarmowego w większości przypadków spowodowane są zarobaczeniem organizmu. Helminty – robaki, pasożyty wielokomórkowe, różnią się od innych chorobotwórczych czynników biologicznych wieloma cechami, a choroby przez nie wywoływane nazywane są chorobami pasożytniczymi lub inwazyjnymi. Wywołują je robaki płaskie lub robaki obłe. Zagrożenie pasożytującymi robakami jest powszechne na całym świecie, ale czynniki klimatyczne i inne okoliczności powodują przewagę określonych pasożytów na pewnych obszarach. Większość robaków pasożytujących na ludziach umiejscawia się w przewodzie pokarmowym, a ich rozprzestrzenianiu sprzyjają złe warunki sanitarne oraz zanieczyszczenie żywności i wody ich jajami.
Helminty (z języka greckiego oznacza „robaki”) – termin przestarzały stosowany w zoologii i parazytologii. Helminty obejmują wszystkie grupy robaków pasożytniczych: przywry, tasiemce, obleńce, kolcogłowy. Słowo często stosowane w parazytologii ze względu na wygodę, jednakże nieprecyzyjne pod względem systematyki zoologicznej. W niektórych opracowaniach synekologicznych pojawia się podział helmintów na: biohelminty i geohelminty.
Biohelminty – pasożyty, których cykl życiowy przebiega z udziałem żywiciela lub żywicieli pośrednich. Występują u nich dwa stadia intrahostalne (jedno w żywicielu pośrednim i jedno w żywicielu ostatecznym) oraz jedno stadium ekstrahostalne (pozażywicielskie) – jajo. Jajo zachowuje się w środowisku zewnętrznym biernie pod względem lokomotorycznym (brak samodzielnego ruchu) oraz troficznym (nie pobiera pokarmu). Biernie dostaje się do żywiciela pośredniego. Nie stanowi pokarmu żywiciela, lecz jest zjadane przypadkowo wraz z poszukiwanym przez żywiciela pokarmem (np. odchody dla koprofagów, padlina dla nekrofagów, gleba i szczątki organiczne dla dżdżownicy). W środowisku wodnym, gdzie jaja ulegają rozproszeniu w toni wodnej, spotyka się adaptacje morfologiczne jaj tasiemców, polegające na upodabnianiu się do naturalnego pokarmu (zjadanego przez żywiciela pośredniego). Do biohelmintów zaliczane są Trematoda i Cestoda.
Geohelminty (sensu lato) – pasożyty, których cykl rozwojowy przebiega bez udziału żywiciela pośredniego. Występuje tu jedno stadium intrahostalne (w żywicielu ostatecznym). Geohelminty dzielone są na geohelminty właściwe, pseudohelminty i ageohelminty.
Geohelminty właściwe – stadium ekstrahostalne występuje pod postacią jaja, a następnie wolno żyjącej larwy, pobierającej pokarm, przechodzącej przeobrażenie (linienie), posiadającej zdolność ruchu. Na tym etapie ontogenezy pasożyty są ściśle związane ze środowiskiem zewnętrznym zarówno biernie (podlegają wpływom jego czynników fizykochemicznych i biotycznych), jak i czynnie (jako konsumenci I rzędu). Do geohelmintów właściwych zaliczane są Nematoda.
Pseudogeohelminty – w środowisku zewnętrznym przebywają jaja tych pasożytów o charakterze przetrwalnikowym. Zachowują się biernie. Wpływ środowiska zaznacza się najsilniej poprzez czynnik termiczny, który opóźnia lub przyspiesza rozwój i osiągnięcie inwazyjności larwy zamkniętej w jaju.
Ageohelminty – jajo jako stadium ekstrahostalne ma delikatną otoczkę, a żywotność zamkniętej wewnątrz larwy jest krótkotrwała. W momencie składania jaj przez samicę, larwy są już morfologicznie ukształtowane i bardzo szybko osiągają inwazyjność. Pasożyty te przechodzą swoją ontogenezę niejako z pominięciem środowiska zewnętrznego. Jaja ich składane są w okolicy perianalnej żywiciela, a następnie mogą przetrwać czas jakiś w mikroklimacie powierzchni ciała żywiciela lub jego gniazda. Zarażenie odbywa się przez kontakty osobnicze lub autoinwazję.
Słowo helminty przetrwało w łacińskiej nazwie płazińców – Platyhelminthes oraz obleńców Nemathelminthes.
POZBĄDŹ SIĘ ROBALI – UNIKAJ SZPITALI
Napisane między innymi na podstawie artykułu autorstwa polskiej lekarz alergolog, dr Ireny Wartołowskiej. Przedstawiono w nim metabolity pasożytów (produkty ich przemiany materii) jako główny czynnik patogenny w powstawaniu astmy. Jak działają według p. Ireny Wartołowskiej? Blokują ciała odpornościowe torując drogę wirusom i bakteriom, dają stany spastyczne dróg oddechowych, powodują zwiększoną przepuszczalność naczyń. Są mocnym alergenem, dającym ekspozycję do wszelkich następnych uczuleń. Zapraszamy do lektury!
Metabolity pasożytów jako główny czynnik patogenny w powstawaniu astmy i innych chorób
Temat:
Przeciążenie narządów ruchu jako locus minoris resistantie w patogennym alergizującym działaniu produktów przemiany materii pasożytów.
1. Jako lekarz dr pediatra Irena Wartołowska prowadziła Poradnię Alergologiczną dla dzieci z województwa warszawskiego.
2. Na obserwowanych 1748 dzieciach poczyniła spostrzeżenia, że metabolity pasożytów są głównym alergenem uczulającym ludzki organizm.
3. Usuwając pasożyty w całej rodzinie leczy wiele chorób, między innymi ustępują bóle kręgosłupa u rodziców chorych dzieci.
4. Zmiany mogą zachodzić na zasadzie alergii komórkowej, która początkowo objawia się stanem zapalnym, przechodzącym potem w stan degeneracyjny.
Działoby się to w locus minoris resistantie w najbardziej obciążonej części układu kostnego.
Jest lekarzem pediatrą, od 30 lat zajmuje się dziećmi chorymi na astmę. Poczyniła pewne spostrzeżenia w alergii układu oddechowego, które mogą być wykorzystane przy leczeniu chorób układu kostnego. Ośmiela się twierdzić, że poza bakteriami, wirusami, grzybami alergenem uczulającym organizm ludzki są produkty przemiany materii pasożytów. Przedstawia wyniki leczenia w poradni.
W stanie astmatycznym po podaniu antybiotyku i ustąpieniu duszności podaję środki przeciw pasożytom nie tylko dzieciom, ale i całemu otoczeniu dziecka. Takie kompleksowe odrobaczanie daje trwałe ustąpienie duszności zarówno u dzieci jak i u rodziców. Ponieważ leki podaje się całej rodzinie zauważa się zaskakujące zjawiska. W najbliższym otoczeniu dzieci uzyskuje się wyleczenie wielu chorób takich jak:
1) Ustępuje nie tylko astma, ale i wszelkie jej objawy
2) Ustępują nawrotowe infekcje dróg oddechowych
3) Mijają ostre zapalenia krtani i tchawicy
4) Mijają anginy ropne
5) Ustępują choroby i zaburzenia psychiczne
6) Drgawki
7) Nadciśnienie
8) Ruchy mimowolne
9) Bóle głowy
10) Wymioty związane z chorobą lokomocyjną
11) U dwojga dzieci ustąpiły spacery somnambuliczne
12) Mija moczenie nocne: opisałam 94 przypadki, a wśród nich u jednego 17-astmatyka moczącego się od urodzenia ustąpiły te dolegliwości.
13) Mija niedotlenienie serca – zmiany alergiczne zachodzące w ścianie naczyń daje ich przepuszczalność, w związku z czym płyn surowiczy wychodzi z łożyska naczyniowego do przestrzeni międzykomórkowych i odsuwa komorę serca od naczynia odżywiającego.
14) Mijają choroby nerek. Już Pirquet pisał, że zmiany w nerkach to nie sprawa infekcji, ale przede wszystkim zachodzą tu zmiany alergiczne.
15) Ustępują choroby skóry od banalnych pokrzywek do najcięższych postaci o charakterze atopowym. Mija łuszczyca, ustępują zmiany bielacze.
16) Ustępują choroby układu pokarmowego (wyprowadziłam nawet dwoje dzieci z zespołu upośledzonego wchłaniania):
17) Mija anemia, lamblie dywanowo wyściełając kosmki jelita cienkiego, zwłaszcza w jego górnym odcinku, stanowią mechaniczną przeszkodę we wchłanianiu żelaza, żelazo wchłania się w górnym odcinku jelita cienkiego). Mam wszelkie podejrzenia, że w patogenezie krzywicy utrudnione wchłanianie witaminy D3 jest również spowodowane obecnością lamblii:
18) Pasożyty torują drogę wirusom i blokują ciała odpornościowe. Przeleczone dzieci i ich rodzice nie zapadają na grypę. Dzieci nie chorują w czasie epidemii na świnkę, ospę wietrzną, na odrę. Może w tych spostrzeżeniach leży jakaś nadzieja w walce z wirusowym zapaleniem wątroby
19) Normalizują się wyniki badań laboratoryjnych (OB. ASO obniża się poziom seromukoidu)
20) U rodziców ustępują bóle kręgosłupa
Jaki może być mechanizm powstawania tych bólów? Można je tłumaczyć zmianami alergicznymi o typie komórkowym. Metabolity tych pasożytów jako mocny antygen krążący we krwi, powodują powstawanie przeciwciał na powierzchni komórek tucznych tkanki łącznej tego narządu, który w danym momencie jest miejscem najmniejszego oporu. W naszym przypadku miejscem najbardziej obciążonej części kręgosłupa innego odcinka układu kostnego. Na skutek zaistniałego fenomenu łączenia się antygenu z przeciwciałem, rozpada się komórka tuczna i uwalnia, do tej pory nietoksyczną, białkową histydynę, która zamienia się w toksyczną dla organizmu histaminę i toksyczne ciała histamino podobne. Powstaje stan zapalny sąsiednich tkanek, który z czasem przechodzi w proces degeneracyjny. Statystyki nie robiłam, zdjęć nie wykonywałam, ale w tym miejscu chcę dać świadectwo o szerokim wachlarzu patogennego oddziaływania pasożytów na organizm ludzki zwracając szczególną uwagę na układ kostny.
Miałam w obserwacji 4 przypadki gośćca pierwotnego postępującego, oto jeden z nich: ojciec i syn astmatycy, obaj leczyli się u mnie. Po kuracji przeciw pasożytom u ojca i syna ustąpiła duszność, a u matki, o której chorobie nawet nie wiedziałam minęły objawy daleko posuniętego gośćca przewlekłego postępującego. Zdjęcie rentgenowskie wykazywało geody w drobnych kościach dłoni i stóp. Po trzech latach kontrolne zdjęcie ujawniło ‚zejście nekrotycznych aspektycznych ognisk w kościach drobnych dłoni i stóp’. Matka wyleczona zaocznie. Rodzina po 5 latach ponownie zgłosiła się do mnie, tym razem z powodu stanu depresyjno-maniakalnego u matki. Główny czynnik toksyczno-alergizujący – metabolity pasożytów – początkowo zaatakowały układ kostny, po następnej inwazji spowodowały chorobę psychiczną.
W Polsce inwazja:
* owsików – sięga 95% ludności
* włosogłówki – sięga 80% ludności
* glisty – sięga 50% ludności
Zakażenie lambliami już u niemowląt dochodzi do 80%. Tutaj chciałoby się podkreślić, że ogromnie trudne jest znalezienie jaj czy cyst pasożytów. Na 1000 dzieci zarobaczonych, u których ilość badań wyniosła do 60 razy a nie jednego badania pacjenta, jaja znaleziono zaledwie u połowy badanych. Dlatego obecnie przeprowadzamy kurację przeciw pasożytom bez pokrycia laboratoryjnego. Zarobaczenie jest powszechne, pasożyty są głównym czynnikiem alergizującym organizm, nie ma jednostki chorobowej bez komponenty alergizującej. Nie traćmy czasu na szukanie pasożytów. Niech to doniesienie będzie krokiem na przód w niesieniu przyspieszonej i docelowej pomocy choremu człowiekowi. Wydaje mi się, że tak jak są przeprowadzane rutynowe szczepienia ochronne, tak powinno nastąpić powszechne odrobaczanie ludności. Metabolity pasożytów to główny czynnik patogenny w powstawaniu astmy bo blokują ciała odpornościowe, torując drogę wirusom i bakteriom, dają stany spastyczne dróg oddechowych, powodują zwiększoną przepuszczalność naczyń. Pasożyty Blokują ciała odpornościowe, torując drogę wirusom i bakteriom, dają stany spastyczne dróg oddechowych, powodują zwiększoną przepuszczalność naczyń. Są mocnym alergenem, dającym ekspozycję do wszelkich następnych uczuleń.
Dr Irena Wartołowska przez 13 lat prowadziła Poradnię Alergologiczną dla Dzieci z Woj. Warszawskiego. W tym czasie przez Poradnię przeszło 1748 ciężko chorych dzieci. Przed objęciem tej placówki pracowała w Rabce – dzieci z woj. warszawskiego uważano za najciężej chore z całej Polski. Przyjeżdżały w stanie duszności, wyjeżdżały z niewielką lub zupełnie bez poprawy. Po wprowadzeniu rutynowego odrobaczenia każdego dziecka chorego na astmę, ustępowały objawy duszności niezależnie od tego, czy dziecko chorowało od 2 czy od 10 lat. Astma ustępowała u dzieci, ich rodziców i dziadków. Leczeniem obejmowała całą rodzinę. Nie było potrzeby wysyłania dzieci do uzdrowisk, jeżeli wyjeżdżały to ze względów społecznych: matka szła do szpitala a w domu nie było opieki. Po powrocie z sanatorium każde dziecko było ponownie odrobaczone.
LAMBLIOZA – Ogoniastek jelitowy
Lamblia – Lamblioza to choroba „brudnych rąk”. Odkrywcą LAMBLII tego „niepozornego” pasożyta był badacz nazwiskiem Lambl, któremu robaki te zawdzięczają swoją nazwę. Pasożyty to organizmy zwierzęce lub roślinne wykorzystujące inny organizm jako środowisko życia i zdobywania pożywienia. Najczęstszymi pasożytami człowieka są organizmy zwierzęce, które wywołują choroby zwane parazytozami. Pasożyty bytujące w jelitach człowieka zaliczamy do robaków i pierwotniaków. Robaki należą do dwóch grup: robaków płaskich (płazińce) i robaków obłych (obleńce). Giardia lamblia jest pasożytem z rodziny wiciowców, powszechnie występującym w umiarkowanych szerokościach geograficznych, tak samo często w krajach wysoko rozwiniętych jak i rozwijających się. Ogniska bardziej agresywnych odmian zostały zidentyfikowane w Rosji, w basenie Morza Śródziemnego i Azji centralnej. Najczęstszym sposobem zakażenia jest picie skażonej wody. Cysty tego pasożyta mogą przetrwać w wodzie do 3 miesięcy. Giardia lamblia oporne są na chlor i chlorowanie wody! Zakażenie częściej występuje u dzieci niż u dorosłych.
Ogoniastek jelitowy, wielkouściec jelitowy (Lambia intestinalis, Giardia lamblia) to pasożytniczy pierwotniak z grupy wiciowców spokrewniony z innymi wiciowcami z supergrupy Excavata – eugleninami, świdrowcami i innymi, wywołujący jedną z najczęściej występujących chorób pasożytniczych u dzieci – lambliozę. Może ona również dotykać dorosłych. Przyczepiona specjalną przyssawką pasożytuje w ciele człowieka na komórkach nabłonkowych jelita lub pęcherzyka żółciowego. Lamblie rozmnażają się poprzez podział. Pasożyt kolonizuje górny odcinek przewodu pokarmowego – dwunastnicę i jelito czcze. Tu przyczepia się do ścianki jelita i intensywnie mnoży. W świetle jelita dochodzi do przeobrażenia w bardzo odporne na warunki środowiskowe cysty, które są wydalane z kałem. Cysty te charakteryzują się dużą odpornością na czynniki środowiska zewnętrznego – w wodzie chlorowanej w temperaturze 18°C przeżywają do 3 miesięcy, w wodzie z rzeki lub jeziora do kilku miesięcy, w wilgotnym kale około 3 tygodni. Do zakażenia lambliami dochodzi w wyniku połknięcia cyst. ‚Lamblia, giardia’ pochodzi od nazwiska lekarza austriackiego: Wilhelma Dusana Lambla, zm. 1895 r. Nazwa łacińska lambliasis lambioza – z lamblia, liczby pojedynczej. Cechą charakterystyczną jest obecność podwójnych organelli (dwóch jąder komórkowych, dwóch aparatów parabazalnych, dwóch kompletów wici), które są ułożone symetrycznie względem osi ciała. Każda z wici wychodzi z innego, oddzielnego kinetosomu. Giardia posiada ponadto specjalny dysk czepny, rodzaj przyssawki umożliwiający przyczepienie się do mikrokosmków jelita. Komórka pierwotniaka nie zawiera mitochondriów, ich rolę spełniają prawdopodobnie drobne struktury zwane mitosomami.
Częstotliwość zakażeń Giardia lamblia w Polsce jest wysoka. W Polsce co najmniej 5% populacji jest zarażona tym pasożytem a to około 1.900.000 osób, prawie 2 mln ludzi czyli co 20 Polak jest zarażony! U około 10% (tj. u ok. 190.000 ludności) dochodzi do objawów chorobowych. Jest to dziwnie zbieżna także z szacowaną liczbą osób z zaburzeniami psychicznymi i ilością pacjentów szpitali psychiatrycznych rocznie. Choroba ta może występować epidemicznie, głównie wśród dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym zazwyczaj w placówkach opieki dziennej. Częstość inwazji lamblią wśród dzieci przedszkolnych i szkolnych jest dość wysoka i sięga 60% populacji w tym wieku – statystycznie na 3 dzieci 2 jest zarażonych lamblią. Należy uwzględnić ilość trudno wykrywalnych i niewykrywalnych przypadków, co może podnieść szacowaną populację zarażonych. Źródłem zakażenia może być człowiek – nosiciel lub zwierzęta.
Do zakażenia lambliami dochodzi w wyniku połknięcia cyst. Cysty są usuwane okresowo z organizmu wraz z kałem. W jednym wypróżnieniu może znajdować się ich wiele milionów. Tam, gdzie fekalia stykają się z wodą pitną, powstają idealne warunki do rozprzestrzeniania się zakażenia. Woda pobierana z głębszych warstw jest pozbawiona cyst (zostają zatrzymane w warstwie piasku w glebie lub na filtrach piaskowych w wodociągach), ale wody powierzchniowe stanowią rezerwuar zarazka. Szczególnie zagrożone są przydomowe studnie, korzystające z wód podskórnych (często przeciekają do nich fekalia z przydomowych osadników ścieków), wody w rzekach, jeziorach (nawet te najczystsze w górach). Pierwotniak może też być przenoszony bezpośrednio między ludźmi (np. między partnerami seksualnymi). Może być zatem traktowany także jako choroba weneryczna przy takim zakażeniu.
Objawy zakażenia lamblią
Zespoły objawowe zależą od głównego umiejscowienia i rozmnażania się pasożyta. Są różne, zależą od wieku i stanu wydolności układu immunologicznego, a także rodzaju szczepu Giardia.
U dzieci – nawracające, przewlekłe bóle brzucha, nasilające się po jedzeniu, częste, okresowe biegunki – zwykle występuje wodnista biegunka, ogólne osłabienie i podżółtaczkowe zabarwienie oczu – to najczęstsze objawy umiejscowienia się lamblii w dwunastnicy i drogach żółciowych dziecka.
U dorosłych – nudności, brak apetytu, gwałtowne, wodniste i sfermentowane stolce, wiatry trudne do utrzymania, niewielka gorączka, wzdęcia, kurczowe bóle brzucha, niekiedy w okolicy pęcherzyka żółciowego. Kał nie zawiera ropy, ani krwi. W przypadku rozległego zakażenia rozwija się ostra lub przewlekła biegunka, może dojść do gorszego wchłaniania z przewodu pokarmowego a tym samym niedożywienia organizmu i spadku masy ciała, do rozlanych bólów nadbrzusza lub lekkiego zapalenia pęcherzyka żółciowego.
Obecność pasożytów może być również przyczyną pojawiania się dolegliwości na tle alergicznym lub ich nasilania. Wtedy nie należy leczyć samej alergii czy alergicznej astmy. Należy sięgnąć do jej przyczyny i oczyszczać organizm z pasożytów i pilnie przywracać prawidłową mikroflorę. Aby wytępić pasożyty, kuracji muszą się poddać wszyscy członkowie najbliższej rodziny chorego dziecka oraz domowe zwierzęta!
W przypadku dzieci lamblie przyczyniają się do częstych, przewlekłych biegunek i zaparcia. Wynika to z faktu, że robaki zaburzają trawienie tłuszczy i węglowodanów. W konsekwencji częstych biegunek obserwujemy niedożywienie z powodu braku prawidłowej flory w jelitach, zaburzenia wchłanialności składników pokarmowych w tym m.in.
* wapń – to ważny w prawidłowym rozwoju kośćca i zębów oraz w odkwaszaniu organizmu,
* cynk – ważny dla zdrowej skóry i prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego,
* magnez – niezwykle cenny dla układu nerwowego oraz zrównoważenia psychiki – przeciw nadpobudliwości,
* żelazo – odpowiedzialne za dotlenienie organizmu, wzrost u dzieci, odpowiednia ciepłotę ciała, koncentracje umysłu.
Z braku wielu składników, może dojść do częstej w chorobach pasożytniczych anemii; występują także przewlekłe przeziębienia, katar i pochrząkiwania, odczyny alergiczne, a nawet upośledzenie rozwoju fizycznego – niedorozwój całego organizmu, kończyn bądź narządów wewnętrznych. Chudnięcie (niedowaga), senność, osłabienie siły i masy mięśniowej. Zjawiają się zaburzenia trawienia i wchłaniania, niedokrwistość. Szczególnie ciężkie objawy kliniczne występują u dzieci z niedoborami immunoglobulin.
Najczęściej zakażenie przebiega bezobjawowo. Objawy ostrego zakażenia występują po 1-3 tyg., są niejednoznaczne i zależne od wieku i stanu wydolności układu odpornościowego, a także rodzaju szczepu Lamblii.
U dorosłych występują nudności, brak apetytu, gwałtowne, wodniste, sfermentowane stolce, gazy, niewielka gorączka, wzdęcia, kurczowe bóle brzucha, niekiedy w okolicy pęcherzyka żółciowego, bóle głowy, zmęczenie, bezsenność, reakcje uczuleniowe z różnego rodzaju wysypką i stany podgorączkowe.
U dzieci zwykle występuje wodnista biegunka. U dzieci lamblie powodują zaburzenia w trawieniu tłuszczów i węglowodanów, co łącznie z niedoborem witamin i utratą białka w czasie biegunek prowadzi do niedożywienia i upośledzenia rozwoju fizycznego. Ze względu na specyficzny sposób ‚oszukiwania’ układu immunologicznego (odpornościowego) przez Giardia lamblia, polegający na produkcji fałszywych białek wprowadzających w błąd limfocyty, monocyty wchłaniające je mogą zostać otoczone limfocytami tworząc ziarniniaki, które mogą osadzać się w wątrobie. Może to również prowadzić do powikłań autoimmunologicznych, dlatego infekcji nie powinno się lekceważyć.
Giardia lamblia jest pierwotniakiem i występuje jako trofozoit i cysta. Pod mikroskopem można zauważyć, że trofozoit jest dwustronnie symetryczny, ma dwa wyraźne jądra i cztery pary wici wychodzących z ciałek podstawowych pomiędzy jądrami. Pierwotniak ten jest spłaszczony i ma wklęsła przyssawkę brzuszną, używaną do przyczepiania się do powierzchni jelitowych komórek nabłonkowych. Jest wielkości dwukrotnie większej od krwinki czerwonej. Rozmnaża się bezpłciowo, przez podział podłużny. Pasożyt zamieszkuje jelito cienkie . Jest przyczyną złego wchłaniania, zwłaszcza lipidów i rozpuszczalnych w tłuszczach witamin (A, D, E oraz K). Z zakażeniem związane jest również uszkodzenie kosmków. W przypadku osób z dobrze wydolnym układem immunologicznym (odpornościowych) choroba ustępuje zwykle po 4 dniach. Niedobór witaminy A w organizmie lub znaczne upośledzenie wydzielania kwaśnego soku żołądkowego (to przypadłość osób z grupa krwi A i AB) usposabiają do rozwoju pełno objawowej choroby. Ciężkie zakażenie może być przyczyną nietolerancji laktozy, a ta dotyczy co najmniej 26 procent populacji ludzkiej. W krańcowych przypadkach, ciężkie odwodnienie może stwarzać zagrożenie życia.
Wykrywanie lamblii
Dawniej w celu wykrycia Giardii przeprowadzano test sznurkowy. Choremu podawano do połknięcia sznurek na końcu którego umieszczano żelatynową kapsułkę. Po rozpuszczeniu się kapsułki i po osiągnięciu dwunastnicy (około 4 godzin od połknięcia) sznurek wyciągano i badano m.in. pod mikroskopem na obecność pasożytów. Obecnie testy wykrywające antygeny Giardia z powodzeniem zastępują test sznurkowy. Giardiazę diagnozuje się poprzez badania mikroskopowe, serologiczne i enterotesty. Rozpoznanie ustala się po występujących objawach towarzyszących lambliozie, jednak najcenniejsze są badania laboratoryjne. Lambliozę można potwierdzić znajdując w kale cysty lamblii lub obecność antygenu . Cenną informacją może też być badanie kwasowości krwi, które czasie zakażenia lambliami ulega zwiększeniu, zakłócając homeostazę organizmu. Ponieważ cysty wydalane są okresowo w celu wykrycia zakażenia trzeba pobrać do badania mikroskopowego wiele próbek przez okres 8 – 10 dni. Badanie serologiczne wykonuje się za pomocą jednego z wielu testów immunoenzymatycznych lub za pomocą przeciwciał monoklonalnych znakowanych barwnikiem fluorescencyjnym. Treść dwunastniczą można zbadać mikroskopowo (gastroskopia, gastrofiberoskopia). Lekarze zwracają uwagę na niechętne przyjmowanie przez rodziców i samych chorych zlecenia na badanie kału, niedokładne wykonywanie tych badań przez laboratoria oraz zbyt krótki okres czasu w jakim przeprowadzane są badania czyli przez dwa, trzy dni, podczas gdy niektóre z pasożytów, aby zostały wykryte wymagają badania kału przez 8 do 10 dni lub dłużej. Innym problemem jest opór przed leczeniem przejawiany przez pozostałych członków rodziny, potencjalnie zakażonych. We krwi, co czwartego dziecka stwierdza się wzrost komórek kwasochłonnych – wynik sugerujący zainfekowanie organizmu pasożytami, zatem profilaktyka naturalnych składników zawsze jest wskazana dla poprawy i utrzymania zdrowia na wysokim poziomie. W kale zarażonych, w skutek złej pracy układu trawienia i z powodu braku końcowego trawienie prowadzonego przez „przyjazne bakterie”, można odnaleźć nie strawione resztki pokarmów, jak np. tłuszcze, ziarna skrobi, włókna mięsne. Jeśli zauważysz, iż pokarm nie strawiony wydalany jest prawie w całości, rozpocznij walkę z pasożytami stosując zioła.
Zapobieganie lamblii
Częste mycie rąk, gotowanie i filtrowanie wody. Znane jest działanie przeciwmalaryczne i przeciwpasożytnicze – szczególnie w robaczycach – kory białej wierzby. Należy bezwzględnie pamiętać o tym, żeby po kuracji oczyszczającej z pasożytów, przynajmniej dwa – trzy razy zbadać jeszcze kał. Da to więcej pewności i potwierdzi skuteczności leczenia. Kontrola kału jest o tyle konieczna, że lamblie pojawiają się w kale okresowo. Zwykle przez parę dni ich nie ma, a potem znów się pojawiają mniej więcej co tydzień. Z tego względu zaleca się dokonywanie badań w tygodniowym odstępie czasowym. Niestety kuracje należy powtórzyć, jeżeli wyniki badań będą w dalszym ciągu wykazywać obecność pasożytów w kale, jak również po ich wybiciu jeszcze wiele miesięcy należy stosować odpowiednią profilaktykę poprzez dietę i naturalną suplementację, skierowana na przywrócenie prawidłowej mikroflory w jelicie, prawidłowego środowiska i likwidacje drożdżaków.
WŁOSOGŁÓWKA
Włosogłówka ludzka – (Trichocephalus trichiurus, syn. Trichuris trichiura). Choroba: Włosogłówczyca, trichurioza – (Trichocephaliasis, Trichurosis seu Trichuriosis). Włosogłówka czyli Trichuris trichiura syn. Trichocephalus trichiurus to pasożyt jelita ślepego, rzadziej grubego. Nicień o nitkowatym ciele o długości okołó 30-50 mm. Głównie żywi się krwią, co może wywołać anemię. Można się zarazić tak samo jak tasiemcem, poprzez wypicie surowej wody, w której mogą znajdować się jej jaja czy też zjedzenie niedomytych owoców lub warzyw. Występuje w krajach, gdzie jest sucho i ciepło.Pasożytuje w jelicie grubym (jelito ślepe, wyrostek robaczkowy) człowieka, dzika i świni. Szczególnie rozpowszechniony w południowej Europie (Włochy – ponad 50 % populacji, w latach dwudziestych chorowało prawie 100% ludności), w Polsce u 3,5 % populacji. Dotyczy głównie ludności wiejskiej. Zakażenie następuje droga pokarmową. Jaja włosogłówki wydalane z kałem nie wywołują od razu zarażenia. Muszą najpierw dojrzeć w wilgotnej i ciepłej glebie, a w ich wnętrzu powstać larwy. Człowiek zaraża się, spożywając produkty zanieczyszczone jajeczkami zawierającymi już rozwinięte larwy. W zarażeniu pośredniczą muchy, które przenoszą jajeczka z larwami z odchodów i gleby na produkty spożywcze. Innym ogniskiem zarażeń jest „droga brudnych rąk”.
Pasożyt włosogłówki wykazuje dymorfizm płciowy. Samica włosogłówki na ogół jest dłuższa. Koniec tylny samca jest skręcony. Dorastają do 5 cm długości. Przednia część ciała włosowata, tylna zgrubiała. Otwór gębowy jest pozbawiony warg. Układ rozrodczy nieparzysty u obu płci. Przednim końcem pasożyt wwierca się w ścianę jelita. Żywi się krwią. Samica składa około 3 tysięcy jaj. Jaja wydostają się wraz z kałem do wody lub gleby, gdzie dojrzewają w ciągu kilku tygodni. Zakażenie następuje przez spożycie pokarmu lub wody zanieczyszczonej jajami. Jaja w przewodzie pokarmowym (jelito cienkie kręte) żywiciela uwalniają larwy. Dojrzewają w ciągu miesiąca, po czym przedostają się do jelita grubego. Koproskopia umożliwia wykrycie beczułkowatych jaj z dwoma charakterystycznymi, przezroczystymi czepkami na biegunach. Otoczka jaj jest brązowożółta.
Objawy inwazji i profilaktyka
Przy małej intensywności inwazji pasożytów zazwyczaj nie występują widoczne objawy. Toteż w co 4-tym przypadku zarażenie układu pokarmowego włosogłówką przebiega bezobjawowo. Włosogłówki żywią się krwią. Może to doprowadzać do zapalenia wyrostka robaczkowego, anemii i chorób wrzodowych przewodu pokarmowego. Przy większej ilości pasożytów pojawiają się biegunki, niekiedy śluzowo-krwawa, bóle w jamie brzusznej, spadek masy ciała, anemia. Mogą pojawiać się objawy skórno alergiczne oraz: brak apetytu, rozdrażnienie, bezsenność, bóle głowy, osłabienie. Następstwem uszkodzenia nabłonka jelita grubego są zakażenia bakteryjne i stany zapalne. Podczas zakażenia na skórze pojawiają się swędzące wysypki. Objawy są słabo zaznaczone. Ze strony przewodu pokarmowego obserwuje się bóle brzucha, nudności, biegunki lub zaparcia. Chorzy wykazują nerwowość i cierpią na bezsenność przy równoczesnym występowaniu ogólnego osłabienia. Eozynofilia, niedokrwistość. Jaja tego pasożyta są bardzo odporne na niekorzystne czynniki atmosferyczne – zachowują zdolność do zarażania przez około 5 lat . Toteż w celu uniknięcia zarażenia należy dokładnie myć jarzyny i owoce zwłaszcza w krajach tropikalnych, przestrzegać higieny osobistej, ochraniać gleby i wody przed zanieczyszczeniem odchodami ludzkimi oraz tępić muchy.
Leczenie Włosogłówczycy
Włosogłówczycę leczy się pyrantelem, albendazolem. Przy bezsenności i nerwowości zanim udasz się bezmyślnie do psychiatry najpierw wylecz się profilaktycznie z prawdopodobnego zakażenia włosogłówką. Leczenie: Albendazole (Albenza Tiltab SmithKline Beecham – tabl. 200 mg; Zentel SmithKline Beecham – tabl. 200 mg; flakon 20 ml – zawiesina (5 ml zawiera 100 mg)) – 400 mg jednorazowo, dzieci – 200 mg jednorazowo. Mebendazole (Vermox Janssen – tabl. 100 mg, flakony 30 ml – zawiesina (1 ml zawiera 20 mg), Vermox Gedeon Richter – tabl. 100 mg) – 100 mg 2 razy dziennie przez 3 dni.
GLISTA LUDZKA – WYWOŁUJE GLISTNICĘ
Glistnica (Ascaridosis) – Jest to jedna z najczęstszych chorób pasożytniczych przewodu pokarmowego. Wywołana jest przez zakażenie jelita ludzkiego glistą ludzką (Ascaris lumbricoides).Glista ludzka to robak o długości 25-40 cm. Na zdjęciu samiec i samica glisty . Najczęściej chorują dzieci. Człowiek zakaża się przez spożycie pokarmów zanieczyszczonych jajeczkami z larwami. Jaja pasożyta znajdują się zwykle w kale innego żywiciela. Do zakażenia dochodzi drogą pokarmową przez połknięcie jaj , przenoszonych przez brudne ręce, zanieczyszczony kałem pokarm lub wodę. Jaja glisty wydalane z kałem zawierają taką formę zarodka, która nie jest zdolna do zarażenia. Dopiero po 6-tygodniowym rozwoju poza ustrojem, w wodzie lub wilgotnej glebie powstaje zakaźna larwa. Po zakażeniu człowieka larwa dostaje się do jelita cienkiego. Tutaj wydostaje się z otoczki jaja, przebija się przez ścianę jelita do naczyń krwionośnych, a następnie z krwią wędrują do oskrzeli i pęcherzyków płucnych. Larwy odkrztuszane do jamy ustnej są połykane z plwociną i w ten sposób ponownie dostają się do jelit, gdzie dojrzewają w ciągu 2-3 miesięcy od zakażenia. Glista bytuje w jelicie 13-15 miesięcy. Po tym czasie dochodzi do samowyleczenia, o ile nie nastąpi ponowne zakażenie lub powikłania, np. niedrożność jelita czy zapalenie wyrostka robaczkowego. W jelicie może przebywać nawet kilkaset glist jednocześnie. Samica produkuje ogromne ilości jaj, które są wydalane z kałem.
Objawy glistnicy
1. Wędrówka larw w ustroju wywołuje objawy skórne i płucne spowodowane reakcją alergiczną. U części osób zarażonych glistą ludzką występują objawy alergiczne, napady duszności
2. W czasie wędrówki larw przez płuca pojawia się ponadto zapalenie oskrzeli, odoskrzelowe zapalenie płuc lub naciek płuca.
3. Obecność glist w jelitach powoduje: nudności, wymioty, biegunki, bóle w jamie brzusznej oraz osłabienie, brak apetytu, bóle głowy, rozdrażnienie, bezsenność.
Możliwe powikłania to: niedrożność przewodu pokarmowego spowodowana nagromadzeniem się glist w jelicie cienkim oraz zapalenie płuc.
Charakterystyczne objawy u dzieci:
* wzmożona pobudliwość nerwowa
* bóle brzucha i wymioty
* zmiany skórne – świąd skóry, pokrzywki, wypryski
* zapalenie spojówek
* napady astmy oskrzelowej.
* z czasem może dojść do zahamowania wzrostu i niedoboru masy ciała.
Rozpoznanie i leczenie glistnicy
Rozpoznawanie jest często przypadkowe np. poprzez zauważenie glisty w kale chorego lub zwymiotowanej treści pokarmowej. W przypadku podejrzenia choroby podstawowe znaczenie ma badanie kału na obecność jaj pasożytów. Przy dolegliwościach płucnych wykonuje się zdjęcie radiologiczne klatki piersiowej. Niezbędny szybki kontaktu z lekarzem! Gdy pojawiają się silne bóle brzucha, napady duszności i wymioty. Leczenie prowadzi się w domu. Jego celem jest eliminacja pasożytów z organizmu. Zasadą jest farmakoterapia z zastosowaniem preparatów typu albendazol, mebendazol, pyrantel. Dieta nie ma znaczenia dla skuteczności terapii. Po 2 tygodniach sprawdza się skuteczność leczenia, badając kał. W razie niepowodzenia, kurację się powtarza. Prawidłowe leczenie prowadzi zwykle do eliminacji pasożytów i ustąpienia dolegliwości. Należy w czasie leczenia i po nim rygorystycznie przestrzegać higieny osobistej tak aby nie doszło do nawrotu choroby. W tym celu należy codziennie zmieniać bieliznę pościelową i osobistą, dezynfekować urządzenia sanitarne, dokładnie czyścić podłogę i dywan odkurzaczem, środkami dezynfekującymi itp.
Zapobieganie glistnicy polega na piciu przegotowanej wody i przestrzeganiu ogólnych zasad higieny osobistej i żywienia. Należy staranne myć warzywa i owoce, zwrócić uwagę, żeby dzieci myły ręce przed jedzeniem, zwłaszcza po każdej zabawie z rówieśnikami oraz po skorzystaniu z toalety.
TASIEMCE – Taenia
Tasiemce (Cestoda) są wewnętrznie pasożytującymi płazińcami. W ciele człowieka osiągają do 15 metrów długości. Można się z tasiemców wyleczyć za pomocą leków, dzięki czemu osłabia się pasożyta i wydala wraz z kałem. Przechodzą zwykle złożony cykl rozwojowy ze zmianą żywicieli. Żywicielami pośrednimi są bezkręgowce lub kręgowce, natomiast ostatecznymi z reguły kręgowce, u których żyją głównie w przewodzie pokarmowym. Pierwszym stadium larwalnym jest onkosfera zaopatrzona w 6 haczyków embrionalnych lub orzęsiona larwa koracidium (u Pseudophyllidea); drugie stadium larwalne może mieć rozmaitą postać. Długość ciała waha się w granicach od kilkuset mikrometrów do kilku, a nawet kilkunastu metrów np. u bruzdowca szerokiego do 20 metrów. U większości gatunków ciało składa się ze skoleksu (główki), szyjki i proglotydów (segmentów) tworzących tzw. strobilę (nazwaną tak ze względu na wiekowe ułożenie członów przypominające strobilizację u parzydełkowców). Na skoleksie występują narządy czepne w postaci bruzd przyssawkowych (u tasiemca bruzdogłowca) lub przyssawek (u tasiemców uzbrojonych i nieuzbrojonych) oraz kurczliwego ryjka opatrzonego hakami (u tasiemca uzbrojonego). Szyjka jest strefą wzrostową i na ogół w ciągu całego życia tasiemca odrastają od niej nowe człony.
W zależności od stopnia rozwoju układu rozrodczego wyróżnia się w strobili kolejno człony niedojrzałe, dojrzałe i maciczne. W członach dojrzałych wykształcają się samodzielne układy rozrodcze męskie i żeńskie, w końcu powstają gamety. Człony maciczne zawierają silnie rozwiniętą macicę, pozostałe zaś elementy obu układów rozrodczych częściowo w nich zanikają. Liczba członów strobili zależy od gatunków i może wynosić od 3 do kilku tysięcy. U niektórych gatunków brak jest członowania zewnętrznego (np. u rzemieńca). Znane są również gatunki nie tworzące strobili.
Wór powłokowo-mięśniowy tworzy tegument oraz warstwy mięśni okrężnych. Badania ostatnich lat wykazały, iż powierzchnia ciała pokryta jest mikrokosmkami i pośredniczy w pobieraniu pokarmu, tasiemce nie mają bowiem układu pokarmowego i chłoną związki odżywcze wprost z otoczenia. Protonefrydialny układ wydalniczy zbudowany jest podobnie jak u wypławka, z tym że po bokach wzdłuż strobili biegnie przeważnie jedna para kanałów grzbietowych i jedna para kanałów brzusznych uchodzących w tyle ciała. Kanały brzuszne pełnią rolę głównych kanałów zbiorczych ponadto w każdym członie łączą je przeważnie kanały poprzeczne. Układ nerwowy jest słabo rozwinięty i również podobny do układu nerwowego wypławka. Układ rozrodczy obojnaczy,dochodzi do samozapłodnienia. Budowa układu rozrodczego stanowi podstawę systematyki tasiemców.
Aktualnie szacuje się, że opisanych zostało 3 tysiące tasiemców. Gatunki ważne z punktu widzenia gospodarczego należą do rzędów Pseudophyllidea i Cyclophyllidea. Schorzenia u człowieka i zwierząt wywołane przez tasiemce nazywamy tasiemczycami. Pośrednikami w rozwoju tasiemca są zwierzęta: bydło dla tasiemca nieuzbrojonego (Taenia saginata), świnie dla tasiemca uzbrojonego (Taenia solium) oraz ryby dla bruzdogłowca szerokiego (Diphyllobotrium latum).
Tasiemczyca – Taeniasis
Tasiemczyca, tenioza (od łac. Taenia – tasiemiec) – choroba pasożytnicza człowieka wywoływana przez pewne gatunki tasiemca. Jest to pasożyt jelitowy występujący w organizmie człowieka. Objawy infestacji tasiemcami to najczęściej: osłabienie, chudnięcie, nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunka, zaparcia. Bruzdogłowiec szeroki charakteryzuje się dużym zapotrzebowaniem na witaminę B12 , której niedobory w organizmie ludzkim mogą się objawić poważną anemią. Gdy człowiek jest żywicielem pośrednim, np. Taenia solium, skutki obecności larw w jego organizmie są poważniejsze. Wągry osadzające się w mięśniach powodują bóle i upośledzenie ich czynności. Mogą się także zagnieździć w innych narządach (mięśniu sercowym, wątrobie, płucach, a nawet siatkówce oka czy w mózgu) i spowodować ich uszkodzenie, a nawet śmierć chorego na tasiemczycę. Szczególnie niebezpieczny jest tu tasiemiec bąblowcowy. W Polsce do zakażenia dochodzi często z powodu zanieczyszczenia ujęć wody pitnej przeciekami z okolicznego szamba, w których dno jest rozbite w celach oszczędnościowych. Także u dzieci na wsi, które często bawią się w okolicach gnojnika.
Powikłania tasiemczycy
* Zapalenie wyrostka robaczkowego,
* Niedrożność przewodu pokarmowego,
* Niedokrwistość z niedoboru witaminy B12 (bruzdogłowiec szeroki),
* Wągrzyca – w przypadku połknięcia jaj pasożyta (samozakażenia) wągry mogą osiadać w różnych narządach (skóra, mięśnie, wątroba, a nawet mózg), powodując miejscowy stan zapalny i objawy związane z uciskaniem narządów.
Leczenie farmakologiczne tasiemczycy:
Preparaty stosowane w zakażeniu tasiemcem są bardzo skuteczne. W leczeniu stosuje się prazykwantel lub niklozamid; lek przyjmuje się jednorazowo. Po 3-6 tygodniach sprawdza się skuteczność leczenia badając kał. W razie niepowodzenia kurację się powtarza. Znana jest kuracja naturalna polegająca na 3 dniowej głodówce z popijaniem lekko osolonej wody , co powoduje ucieczkę tasiemców z organizmu, szczególnie tasiemca nieuzbrojonego. Czasem kurację tę należy powtórzyć lub przedłużyć do 5 dni.
TASIEMIEC BĄBLOWY
Tasiemiec bąblowcowy (Echinococcus granulosus), także bąblowiec – gatunek tasiemca, groźny pasożyt, w postaci dojrzałej bytujący w jelicie cienkim psowatych, przypadkowo występujący u człowieka który jest wtedy żywicielem pośrednim. Dojrzały tasiemiec pasożytuje w jelicie cienkim psowatych: psa, wilka, szakala, lisa, rzadziej u innych mięsożernych ssaków (np. kota). Postaci dojrzałe tasiemców są małe, mają od 2,5 do 6 mm długości. Posiadają kulisty skoleks (główka tasiemca) z podwójnym wieńcem 30-36 haczyków. Na strobilę składają się tylko trzy proglotydy (segmenty): jałowy, hermafrodytyczny i najdłuższy maciczny. Oderwane proglotydy wydostają się samodzielnie przez odbyt na powierzchnię skóry żywiciela ostatecznego. Jaja znajdujące się w sierści zwierzęcia stanowią źródło inwazji dla żywiciela pośredniego, także dla ludzi. W żołądku lub jelicie żywiciela pośredniego z jaja wydostaje się onkosfera, która czynnie przedostaje się do krążenia i z prądem krwi dostają się do narządów wewnętrznych, głównie drogą żyły wrotnej do wątroby, ale także do płuc, mięśni, kości, mózgu, oka, śledziony, nerek, tkanki podskórnej. W narządzie onkosfera przekształca się w kolejne stadium rozwojowe, jakim jest bąblowiec (echinococcus). Choroba wywoływana przez tasiemca bąblowcowego określana jest jako echinokokoza, bąblowica lub hydatidoza.
BĄBLOWICA – psia choroba
Głównym objawem choroby jest torbiel, jednokomorowa w przypadku E. granulosus i wielokomorowa w przypadku E. multilocularis, najczęściej (60%) umiejscowiona w wątrobie, zwłaszcza (3/4 przypadków) w prawym płacie; rzadziej w płucach, śledzionie, kościach lub mózgu. Torbiel może osiągać 20 cm (przyrasta około 1 cm na rok), zawiera płyn i otoczona jest dwiema błonami, wewnętrzną rozrodczą i zewnętrzną oskórkową. Odczyn zapalny z czasem powoduje wytworzenie torebki włóknistej (pericysty) wokół torbieli. Torbiel wywołuje objawy uciskowe: może spowodować cholestazę, zastoinowe zapalenie wątroby albo nadciśnienie wrotne. Pękniecie torbieli i uwolnienie płynu bąblowca do jamy otrzewnej może spowodować rozsiew pasożyta i wstrząs anafilaktyczny. Bąblowica płuc przez ucisk tkanki płucnej powoduje niedodmę, bąblowica kości z czasem prowadzi do zaniku kości z ucisku i złamania. Zajęcie mózgu przebiega z objawami guza mózgu.
Zarażenia tasiemcem bąblowcowym najczęstsze są w Meksyku, państwach basenu Morza Śródziemnego, na Bliskim i Środkowym Wschodzie, w północno-wschodnich Chinach, w krajach Ameryki Południowej (Chile, Urugwaj), Afryce, Australii i Nowej Zelandii i wszędzie gdzie jada się psinkę oraz trzyma psy w domach. W Polsce corocznie zgłasza się kilkadziesiąt przypadków bąblowicy u ludzi, ale wiele bywa nierozpoznawanych. Bąblowica wywoływana przez Echinococcus multilocularis jest znacznie rzadsza. Na świecie występują ogniska endemiczne zachorowań spowodowanych E. multilocularis: w Szwajcarii, południowych Niemczech, na Syberii, w Japonii i na Alasce. W Polsce najwięcej przypadków bąblowicy wielokomorowej u ludzi odnotowano w rejonie Pucka, Kętrzyna, Giżycka i Białowieży. Torbiele tasiemca często rozpoznaje się przypadkowo w badaniu rtg albo USG. Charakter torbieli i jej aktualny stan morfologiczny może być określony w USG, tomografii komputerowej lub MRI.
Pewne rozpoznanie stawiane jest na podstawie wyniku badania parazytologicznego płynu torbieli, badania histopatologicznego torbieli albo tkanek. Jednoznacznym potwierdzeniem inwazji tasiemcem jest stwierdzenie haczyków, protoskoleksów lub fragmentów pęcherza pasożyta. Materiał do badania parazytologicznego może pochodzić z biopsji lub może być uzyskany śródoperacyjnie. Podstawą laboratoryjnego rozpoznania echinokokozy są badania serologiczne, jednak stosowane rutynowo testy są mało swoiste. Bardziej swoiste testy znajdują zastosowanie jako testy potwierdzenia; wykorzystuje się np. immunoelektroforezę w żelu agarozowym albo Western blot ze swoistą frakcją antygenową 8 kDa. Pewną wartość ma także natychmiastowy test nadwrażliwości skórnej (z płynem bąblowcowym) wg Casoniego. Najnowsze techniki wykorzystują metodę PCR i polimorfizm długości fragmentów restrykcyjnych; pozwalają na zróżnicowanie E. graniulosus i E. multilocularis.
Leczenie bąblowicy
Leczenie jest odmienne w przypadku infestacji Echinococcus granulosus i Echinococcus multilocularis. W pierwszym przypadku, możliwości terapeutyczne obejmują hepatektomię, perycystektomię lub cystektomię połączone z drenażem torbieli lub nie. Nieoperacyjne przypadki leczy się zachowawczo albendazolem p.o. przez okres 1-3 miesięcy lub nakłuwając torbiel i podając jej wnętrza środek pasożytobójczy. Jest to tzw. metoda PAIR (ang. puncture-aspiration-injection-reaspiration – nakłucie, aspiracja, wstrzyknięcie, ponowna aspiracja). Stosowanie tej techniki może zastąpić albo uzupełnić leczenie operacyjne. W zarażeniu E. multilocularis leczenie polega na rozległej hepatektomii i następczej chemioterapii albendazolem przez przynajmniej 2 lata; pacjenci z tą postacią choroby powinni być prowadzeni w ośrodkach referencyjnych.
TASIEMIEC KARŁOWATY
Tasiemiec karłowaty (Hymenolepis nana) – należący do tasiemców, kosmopolityczny pasożyt tylnej części jelita cienkiego człowieka. Występuje bardzo często w krajach o klimacie ciepłym i suchym, gdzie infestacja u dzieci może osiągać nawet 10%. W Polsce inwazje tego pasożyta rejestrowane są sporadycznie. Pasożyt ten stanowi rzadki przykład tasiemca, którego rozwój przebiega w ciele jednego żywiciela, wyeliminowany jest żywiciel pośredni. Tasiemiec ten odznacza się wyjątkową dla Cestoda możliwością rozwoju monoksenicznego. Pełny cykl rozwojowy odbywa się w kosmkach i świetle jelita cienkiego człowieka. Do zarażenia dochodzi poprzez zabrudzone kałem ręce, pożywienie lub zabawki.Po upływie 30 dni od zarażenia stwierdza się jaja tasiemca w kale. Żywotność postaci dojrzałej trwa kilka tygodni. Inwazja utrzymuje się długo dzięki łatwości odnawiania się populacji pasożytów, głównie w wyniku uproszczenia cyklu rozwojowego poprzez wyeliminowanie żywiciela pośredniego, co sprzyja samozarażeniu. Formą inwazyjną są jaja tasiemca, które trafiają do organizmu człowieka drogą pokarmową. Dzieci zarażają się hymenolepiozą częściej i intensywniej . U osób dorosłych intensywność zarażenia jest zwykle niewielka, a objawy kliniczne skąpe. U dzieci liczba wydalanych z kałem jaj tasiemca ulega okresowym wahaniom, często w zależności od stanu zdrowia dziecka. Długość strobili dojrzałych tasiemców waha się w granicach 2-8 cm. Kulisty, mały skoleks uzbrojony jest w pojedynczy wieniec 20-28 małych haków. Na brzegach skoleksu rozmieszczone są 4 przyssawki. Liczba proglotydów waha się od 100 do 800.
Objawy inwazji: Osłabienie organizmu związane głównie z niedożywieniem prowadzi zwykle do bardzo intensywnych inwazji objawiających się utratą łaknienia, ubytkiem masy ciała, wymiotami, bólami brzucha oraz niepokojem ruchowym, drgawkami i zaburzeniami snu.
TASIEMIEC PSI – Dypylidoza
Tasiemiec psi (Dipylidium caninum) – gatunek tasiemca, pasożytujący u psowatych, kotowatych, u lisów i innych mięsożernych ssaków, a także sporadycznie u człowieka. Choroba wywoływana przez tasiemca psiego, dipylidoza (ang. dipylidosis), zazwyczaj ma u człowieka przebieg bezobjawowy, co może powodować, że pasożyt jest niezauważany i żyje przez lata w swoim nosicielu. Tasiemiec psi jest kosmopolitycznym pasożytem, spotykanym w jelicie cienkim psów, kotów, lisów i innych mięsożernych ssaków. Skoleks (główka tasiemca) tasiemca psiego wyposażony jest w cztery przyssawki i 4–7 rzędów haczyków. Proglotydy (segmenty) tego gatunku, po oderwaniu się od strobilii, mają zdolność samodzielnego poruszania się. Żywicielem pośrednim pasożyta są owady (larwy pcheł i postaci imaginalne wszołów), larwa typu cysticerkoid rozwija się w ich hemocelu. Po metamorfozie larw cysticerkoid pozostaje w ich organizmie. Lekiem z wyboru jest prazykwantel w jednorazowej dawce 5-10 mg/kg masy ciała p.o., ewentualnie niklozamid (jednorazowo 2 g p.o. w dwóch dawkach w odstępie godzinnym).
Większość niewielkich infestacji Dipylidium caninum u osób dorosłych jak i u zwierząt jest bezobjawowa. Zwierzęta zarażone tasiemcem przejawiają zachowania wskazujące na świąd okolicy odbytu (takie jak pocieranie nią o trawę lub chodnik). Mogą wystąpić objawy zaburzenia pracy przewodu pokarmowego. Najbardziej zaskakującą cechą zarażenia jest wydalanie proglotydów pasożyta. Mogą one być znajdywane w okolicy odbytu, w kale, pieluchach, niekiedy w pomieszczeniach w których przebywają zwierzęta i zarażone dzieci. Świeżo wydalone proglotydy mają zdolność ruchu i mogą być omyłkowo brane za czerwie much. Tasiemiec psi spotykany jest na całym świecie . Zarażenia ludzi notowano w Europie, na Filipinach, w Chinach, Japonii, Argentynie i USA. Rozpoznanie opiera się na stwierdzeniu jaj lub proglotydów pasożyta w kale. Pojedyncze jajo jest okrągłe lub owalne i ma wielkość 35-40 µm (31-50 µm x 27-48 µm)i zawiera onkosferę zaopatrzoną w sześć haczyków. Jaja tworzą pakiety; w pakiecie znajduje się 5-15 (niekiedy więcej) jaj.
Intensywna inwazja może być przyczyną zaburzeń czynności przewodu pokarmowego, można zaobserwować wymioty, biegunkę oraz powiększony brzuch. Zwłaszcza u młodych zwierząt stwierdza się także wychudzenie i zahamowanie wzrostu w wyniku mechanicznego uszkadzania błony śluzowej jelita utrudniającego trawienie i wchłanianie oraz pozbawiania żywiciela przez pasożyta wielu ważnych substancji niezbędnych do prawidłowego rozwoju. Mogą również wystąpić objawy nerwowe, będące efektem oddziaływania na układ nerwowy metabolitów (neurotoksyn) wydzielanych przez tasiemca. Sierść na zwierzęciu może być matowa i nastroszona, a wypełzające z odbytu człony tasiemca mogą być przyczyną świądu tej okolicy. W trakcie diagnozowania inwazji w kale zwierząt makroskopowo można stwierdzić człony tasiemca, a w trakcie mikroskopowego badania kału same jaja pojedyncze lub skupione w grupy. Można również przypadkowo zaobserwować człony samoczynnie wypełzające z odbytu i przyczepiające się do sierści zwierzęcia w okolicy okołoodbytowej.
Człowiek może pobrać larwę w różny sposób, a zdarzyć się to może gdy zwierzę najpierw wyliże wszoła lub pchłę z własnej okrywy włosowej, a następnie poliże człowieka czy spożywane przez niego jedzenie lub gdy człowiek całując zwierzę połknie wszoła lub pchłę. Najczęściej jednak zarażenie dotyczy dzieci, które po zabawie z zarażonymi zwierzętami nie myją rąk, całują zwierzęta, biorą palce do ust, oblizują zbierane z ziemi i podłóg zanieczyszczone przedmioty lub też biorą do ust zanieczyszczone wszołami lub pchłami zabawki bądź pokarm. U dzieci zwykle obserwowane są zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego, jak objawy niestrawności, utrata apetytu, bóle brzucha i wymioty w wyniku drażnienia i uszkadzania błony śluzowej jelita. Profilaktyka powinna polegać na likwidacji żywicieli pośrednich (wszołów i pcheł), które są źródłem inwazji oraz na utrzymywaniu w czystości sierści zwierząt, legowisk oraz pomieszczeń, w których one przebywają, a wreszcie na okresowym odrobaczaniu zwierząt, przez co likwiduje się już istniejące inwazje pasożytów i ogranicza siewstwo jaj do środowiska. Zapobieganie zarażeniu ludzi tasiemcem psim polega przede wszystkim na przestrzeganiu podstawowych zasad higieny osobistej, a więc myciu rąk po kontaktach ze zwierzętami, utrzymywaniu w czystości otaczającego nas środowiska oraz higienicznym przygotowywaniu i spożywaniu posiłków.
TASIEMIEC UZBROJONY – Świński
Tasiemiec uzbrojony (Taenia solium) – jeden z dwóch głównych gatunków tasiemców (Cestoda), które pasożytują w przewodach pokarmowych kręgowców, w tym człowieka. W przeciwieństwie do tasiemca nieuzbrojonego posiada on haczyki, za pomocą których przytwierdza się do ściany jelita cienkiego. Tasiemce mają długie, płaskie ciało, przypominające wyglądem tasiemkę. Są wysoce wyspecjalizowane do pasożytniczego trybu życia. Ciało tasiemca składa się z szeregu powtarzających się segmentów zwanych proglotydami. Każdy taki segment jest kompletną maszyną rozrodczą, wyposażoną w narządy męskie i żeńskie, produkującą do 100 tysięcy jaj. Przyczyną produkcji tak dużej ilości jaj jest skomplikowany cykl rozwojowy pasożyta. Proglotydy najdalej odsunięte od główki, zwane macicznymi, zawierają dojrzałe jaja. Segmenty te odrywają się kolejno od ciała tasiemca i wraz z kałem opuszczają organizm żywiciela ostatecznego. Długość dorosłego pasożyta może wynosić nawet 20 metrów.
Cykl rozwojowy jest prawie taki sam jak u tasiemca nieuzbrojonego z tym wyjątkiem, że żywicielem pośrednim tasiemca uzbrojonego jest świnia i jego larwa cysticerkus posiada na skoleksie dodatkowy wieniec haczyków. W związku z tym tasiemcem uzbrojonym można się zarazić zjadając niedogotowaną wieprzowinę, pochodzącą od zakażonej świni. Dawniej nazywano zakażenie tym tasiemcem świńską chorobą, wągrzycą u świń. Oprócz przewodu pokarmowego tasiemiec uzbrojony może się osadzić w mięśniach i narządach wewnętrznych człowieka jako larwa – wągier. Szczególnie niebezpieczne są przypadki osadzenia larwy w mózgu, uciskając go może ona wywoływać objawy podobne do padaczki. Całkiem możliwe, że świńskie pochodzenie tasiemca uzbrojonego i podobnych chorób było dawniej przyczyną zakazu spożywania wieprzowiny w wielu kulturach religijnych.
Objawy wągrzycy
Postaci larwalne tasiemca mogą rozwijać się w rożnych narządach: mózgu, oku (tkance podsiatkówkowej, w ciele szklistym, w odcinku przednim gałki ocznej), w rdzeniu kręgowym, mięśniach szkieletowych, mięśniu sercowym i tkance podskórnej. Anemia, awitaminoza, słabość, wydęcie brzucha, a gdy larwy są w mózgu objawy padaczkowe. Objawy wągrzycy mózgu są związane z zajęciem ośrodkowego układu nerwowego i dlatego pojawiają się m.in.: drgawki, bóle głowy, wymioty, zaburzenia widzenia, halucynacje, zaburzenia emocjonalne. Najczęstsza i najbardziej niebezpieczna jest wągrzyca ośrodkowego układu nerwowego . Wągry często lokalizują się w gałce ocznej i mogą prowadzić do ślepoty. Okres wylęgania choroby trwa czasem kilka lat. Leczenie jest trudne. Niekiedy udaje się likwidować pojedyncze wągry chirurgicznie. Mimo stosowania nowoczesnych leków przeciwpasożytniczych rokowanie w wągrzycy ośrodkowego układu nerwowego nie jest pewne.
Około 1/2 przypadków neurocysticerkozy przebiega bezobjawowo. Okres wylęgania cysticerkozy objawowej wynosi kilka lat. Najczęściej przebieg jest podstępny i mało charakterystyczny, a choroba przebiega z okresami zaostrzeń i remisji być może spowodowanych obumieraniem pojedynczych wągrów. Objawy mają zmienne natężenie, są to drgawki, objawy wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego jak wymioty, silne bóle głowy, zaburzenia widzenia i zaburzenia psychiczne jak halucynacje, spowolnienie, zaburzenia emocjonalne, apatia, amnezja, demencja. Objawy wągrzycy w innych lokalizacjach są również mało charakterystyczne
Lekami z wyboru są albendazol (5 mg/kg masy ciała p.o. 3 x dziennie przez 30 dni lub prazykwantel (20 mg/kg masy ciała p.o. 3 x dziennie przez 14 dni). Leczenie jest wskazane w czynnej inwazji, jeżeli w TK lub MRI bez wzmocnienia kontrastowego lub po podaniu niewielkiej jego ilości stwierdza się żywe wągry w postaci zmian torbielowatych o małej gęstości. Gdy stwierdza się martwe lub zwapniałe wągry chemioterapia nie jest wskazana; na wągry martwe lub obumierające (co określa się na podstawie zwapnień lub wzmocnienia kontrastowego w TK) oba leki nie działają. Korzyści z leczenia wągrzycy są kontrowersyjne. Albendazol i przede wszystkim prazykwantel mogą prowadzić do powikłań związanych z obumieraniem pasożytów (drgawki i inne powikłania neurologiczne), ponadto mają liczne działania niepożądane. O ile chemioterapia nasila objawy, można zastosować deksametazon. Deksametazon zmniejsza stężenie prazykwantelu i zwiększa stężenie albendazolu w osoczu.
TASIEMIEC NIEUZBROJONY – Krowi
Tasiemiec nieuzbrojony (Taenia saginata) – pasożyt człowieka i bydła z rodzaju tasiemców. Tasiemiec składa się z 2000 proglotydów. Rozmnaża się wyłącznie u człowieka żywiciel ostateczny . Najczęściej spotykany tasiemiec w Polsce (u 0,5 do 1% ludzi). Występuje także w innych krajach Europy Wschodniej, Filipinach, Ameryce Centralnej i Południowej.
* Umiejscowienie: jelito cienkie człowieka
* Rozmiary: 4 do 12 m długości, 8-10 mm średnicy
* Posiada 4 przyssawki na skoleksie, za pomocą których przytwierdza się do ściany jelita
Nie posiada przewodu pokarmowego, dzięki czemu energię potrzebną do strawienia pokarmu wykorzystuje do rozrodu. Nie potrzebuje przewodu pokarmowego, ponieważ żyje w jelitach, gdzie znajduje się przetworzony pokarm w postaci mleczka pokarmowego. W członach macicznych silnie rozgałęziona macica nawet do 52 odgałęzień. Różni się od tasiemca uzbrojonego tym, że nie posiada haczyków. Zamrażanie mięsa do -10°C zabija larwy pasożyta po około pięciu dniach, ale wytrzymują one temperaturę nawet 45°C. Zasada długotrwałego gotowania mięsa, wylewania pierwszego odwaru i znów gotowania jest dobrym zabiegiem kulinarnym dla obróbki mięsa przed pasożytami.
Cykl rozwojowy tasiemca
1. Wypełnione jajami człony tasiemca są wydalane wraz z kałem z organizmu żywiciela ostatecznego (człowieka),
2. Jaja są zjadane przez żywiciela pośredniego (bydło),
3. W jelicie krowy z jaja wylęga się pierwsza postać larwalna – kulista onkosfera,
4. Larwa przedostaje się przez ścianki jelita do naczyń krwionośnych i wędruje wraz z krwią do mięśni,
5. Onkosfera przekształca się w następną larwę – wągra (cysticerkus),
6. Wągry przedostają się do żywiciela ostatecznego, kiedy ten np. zje surową albo półsurową zarażoną wołowinę.
U osób dorosłych zarażenie się tasiemcem nieuzbrojonym przebiega najczęściej w sposób bezobjawowy. Czasami pojawia się niedokrwistość, uczucie ogólnego osłabienia, bóle brzucha, biegunka lub zaparcia, nadmierna pobudliwość albo apatia, pobolewanie i zawroty głowy, utrata apetytu, nudności, chudnięcie. Często pierwszym niepokojącym objawem jest znalezienie członów tasiemca w kale.
Objawy obecności tasiemca u dzieci są bardziej widoczne niż u dorosłych . Aktywność ruchowa dziecka jest obniżona, występują napadowe bóle brzucha, mdłości i wymioty, osłabienie. Stwierdza się często wzmożoną perystaltykę, zaburzenia wzrostu oraz wagi ciała.
WŁOŚNICA
Zdarza się, że mięso z dzika, nutrii czy świni może być zakażone larwami włośnia krętego. Spożycie przez człowieka tak zakażonego mięsa może prowadzić do rozwoju choroby zwanej włośnicą. Choroba przebiega w dwóch etapach. Pierwszymi objawami choroby są: bóle brzucha, nudności i wymioty, czasem biegunka. Później dołączają się: gorączka, bóle mięśniowe, bóle i zawroty głowy, osłabienie, obrzęk powiek i oczodołów, wysypka na skórze. W cięższych przypadkach występują objawy ze strony układu krążenia, oddechowego i nerwowego. Czasem choroba może prowadzić do śmierci . Zdarza się również przebieg choroby łagodny lub zupełnie bezobjawowy. W zapobieganiu włośnicy podstawowe znaczenie ma obowiązkowe badanie mięsa świń, dzików i nutrii na obecność larw włośnia krętego. Mięso mogące być źródłem zakażenia należy poddawać gotowaniu (1 kg przez 30 minut), sterylizacji lub mrożeniu w temp. -15 stopni C przez 20 dni, a w temp. -27 stopni C przez 36 godzin. Nie należy spożywać mięsa wieprzowego lub z dzika nie badanego czy też w stanie surowym albo niedogotowanego.
PRZYWRY – RYBIE PASOŻYTY
Przywra kocia
Przywra kocia (Opisthorchis felineus) – długość 7-12 mm. Pasożytuje w formie ostatecznej w kanalikach żółciowych ssaków mięsożernych, człowieka i świni. Pierwszym żywicielem pośrednim jest ślimak Bithynia leachi. W jego żołądku ze zjedzonych jaj przywry wylęgają się larwy – miracidia – które wędrują do jamy ciała. Tu powstają kolejno sporocysty i redie. Te ostatnie wnikają do wątrobo-trzustki ślimaka, gdzie dają początek pokoleniu cerkarii. Te następnie opuszczają ciało ślimaka i przez pewien czas pływają w wodzie, a potem przyczepiają się do ciała ryb, które są żywicielem pośrednim. Są to przede wszystkim ryby karpiowate oraz miętus. Cerkarie przenikają przez skórę ryby, dostają się do tkanki podskórnej i tu encystują. Powstaje stadium metacerkarii. Człowiek zaraża się przez zjedzenie tej ostatniej formy larwalnej w czasie spożywania zarażonej ryby. Silna inwazja powoduje u człowieka bolesność i powiększenie wątroby, a także żółtaczkę.
Przywra rybia
Opistorchis sinensis (lub Clonorchis sinensis) tzw. chińska przywra wątrobowa – długość 10-25 mm. Ostatecznym żywicielem jest człowiek, pies, kot, królik i niektóre inne ssaki, u których pasożytuje w przewodach żółciowych wątroby. Żywicielami pośrednimi są ślimaki Parafossalurus stratus, Bulinus fuchsianus i Alocinma longicornis. W ich ciele wylęgają się miracidia i odbywają dalszy rozwójdo stadium cerkarii, które po opuszczeniu ciała ślimaka – poszukują w wodzie następnego żywiciela tj. ryb z rodzin Cyprinidae, Gobiidae, Anabantidae i Salmonidae. W mięśniach ryb tworzą się otorbione meta cerkarie. Człowiek zaraża się zjadając surowe ryby wraz z larwami . Zwyczaj jedzenia surowych potraw z ryb jest rozpowszechniony w krajach Dalekiego Wschodu; tam też opistorchoza zdarza się najczęściej.
ANISAKIDOZA
Nicienie to ważny towarzysz wędkarskich eskapad i niewidoczny powód niektórych ludzkich tragedii. Anisakis simplex – zapłodnione jaja złożone przez samice nicienia Anisakis do przewodu pokarmowego żywiciela ostatecznego wraz z jego kałem dostają się do wody, gdzie w temperaturze 5-7 st. wylegają się larwy po 20-27 dniach. Są to larwy I stadium otoczone pochewką oskórkowa i zdolne do pływania. Dalszy rozwój wymaga żywiciela pośredniego tzn. skorupiaka. Połknięta przez skorupiaka larwa nicienia wędruje do jamy ciała skorupiaka, gdzie linieją po kilku dniach i stają się larwą II stopnia. Drugim żywicielem pośrednim są ryby. Po zjedzeniu zarażonego skorupiaka larwa II stadium z jelita ryby dostaje się do jej jamy ciała. Przypuszcza się, że odbywana jest druga linka i powstaje larwa III stadium. Osiedla się ona na otrzewnej, narządach – wątrobie i gonadach, a także w mięśniach gdzie tkwi zwinięta w spiralę i otoczona błoną. Ma ona około 3 cm. Najsilniej zarażone są śledzie powyżej 25 cm . Po zjedzeniu zarażonej ryby przez ssaka morskiego nicienie wnikają do błony śluzowej i podśluzowej żołądka, rosną i odbywają III linkę. Powstałe IV stadium larwalne opuszcza błonę śluzowa żołądka, w jego świetle jeszcze rośnie, odbywa czwarta linkę po której ostatecznie dojrzewa.
Człowiek jako żywiciel przypadkowy zaraża się larwą III stadium, występującą w rybie. Po odłowach u śniętych ryb, larwy Anisakis wędrują z jamy ciała do mięśni ryby, co w sposób zasadniczy zwiększa niebezpieczeństwo zarażenia się człowieka. W jego organizmie larwy Anisakis nie dojrzewają, ale przeżywają w ścianie jelita przez 3 miesiące. Drugim żywicielem pośrednim tych nicieni są ryby bardzo wielu gatunków, przede wszystkim śledzie, makrele i dorsze. Larwy Anisakis mogą przypadkowo żyć u człowieka. Inwazję taką zdiagnozowano po raz pierwszy w Holandii w 1955 roku. U pacjentów występowały nagłe bóle brzuszne, wymioty, biegunka, a także wysoka gorączka. Zespół objawów może sugerować nowotwór żołądka, zapalenie wyrostka robaczkowego, gruźlicze zapalenie otrzewnej itp. Obecność larw nicieni w jelicie pacjentów zaobserwowano w czasie operacji chirurgicznych oraz na sekcjach (zanotowano przypadki śmiertelne). W następnych latach wystąpiły dalsze zachorowania zarówno Holandii i Japonii. W krajach tych istnieje zwyczaj spożywania potraw z surowych ryb.
Chorobę nazwano anisakidozą lub też granulomą eozynofilną. Larwy nicieni wnikają całym ciałem albo tylko przednim końcem do błony śluzowej jelita człowieka, stąd w pierwszym przypadku występują zwinięte pasożyty pod błoną śluzową, a dookoła nich pojawia się nacieczenie komórek eozynofilnych; w drugim przypadku przytwierdzone do ściany jelita zwisają wolno do jego światła. Żywicielami ostatecznymi tych pasożytów w Morzu Północnym i Atlantyku są następujące ssaki morskie: delfin biało nosy, butlo nos, foka szara, foka pospolita, kapturnik, wal butelko nosy, białucha, morświn, i płetwal karłowaty. W Bałtyku w jego części wschodniej pojawia się foka szara, w zachodniej zaś pospolita. Istnieje więc możliwość źródła inwazji ryb w tym akwenie. Ciężkie objawy i zejścia śmiertelne u ludzi spowodowane inwazją larw Anisakis po spożyciu ryb, stały się bodźcem do badań nad występowaniem, rozwojem, hodowlą in vitro, a także nad przeżywalnością tych nicieni u ryb w czasie zabiegów technologicznych w przetwórstwie. Prowadzone badania nad opracowaniem antygenów do diagnozy przeżyciowej, jak również badania nad terapią tej choroby nie dały pozytywnych wyników. Dlatego też jedyną skuteczną metodą zwalczania anisakidozy jest profilaktyka. Jednym z zaleceń jest niespożywanie ryb surowych.
Gotowanie i smażenie zabija larwy Anisakis, temperatura 55 stopni – w ciągu 10 sekund. W niskiej temperaturze larwy przez pewien czas zachowują żywotność, ale w -20 stopni giną po 24 godzinach. Pewne niebezpieczeństwo zarażenia człowieka istnieje po spożyciu ryb marynowanych, solonych i wędzonych. Stąd też konieczne jest przeprowadzanie odpowiednich zabiegów technologicznych. Śledzie marynowane przez 30 dni w marynacie o początkowej zawartości 7% kwasu octowego oraz 15 % soli kuchennej są wolne od żywych larw Anisakis. Solenie powoduje zabicie larw po 10 dniach przy zawartości soli w solance co najmniej 20 Be (Baume), jeśli w mięśniach ryb zawartość NaCl wynosi 10%. Takie stężenie solanki stosowane jest przy produkcji śledzi korzennych. Mogą więc one stanowić niebezpieczeństwo dla ludzi. Śledzie wędzone przechowywane uprzednio w solance o zawartości co najmniej 20 Be nie zawierają żywych larw. Natomiast nie solone śledzie wędzone mogą zawierać żywe larwy Anisakis , jeśli temperatura wędzenia była niższa od 50 stopni C. Jak wykazały obserwacje, larwy Anisakis wywędrowują z jamy ciała do mięśni po śmierci ryb. Stąd też ważnym zaleceniem jest patroszenie ryb tuż po odłowie, tj. jeszcze na statku. Istnieje możliwość inwazji Ansakis u hodowlanych ryb łososiowatych przez spożywanie karmy z ryb morskich zarażonych larwami III stadium. Problem prawie całkowicie zanikł w związku z rozpowszechnieniem pasz granulowanych, w procesie produkcji których wysoka temperatura zabija wszelki larwy.
TĘGORYJEC DWUNASTNICY I AMERYKAŃSKI
Tęgoryjec dwunastnicy (Ancylostoma duodenale) – pasożyt człowieka należący do typu nicieni. Dorosły osobnik ma niespełna 2 cm długości i ciało jasnoróżowego koloru. Żyje w dwunastnicy. Do zakażenia dochodzi przez połknięcie jaj znajdujących się w zanieczyszczonej wodzie lub na niedomytych owocach i warzywach. Larwy mogą aktywnie wwiercać się przez skórę do naczyń krwionośnych, np. przez skórę stóp osób chodzących boso. Zarażenie tęgoryjcem szczególnie ciężko przebiega u dzieci i może spowodować opóźnienia w rozwoju i poważne problemy zdrowotne.
Tęgoryjec dwunastnicy jest jednym z przedstawicieli nicieni uważanych za pasożytów człowieka. Występuje w strefie międzyzwrotnikowej. Ma bardzo dobrze rozbudowaną gardziel i otwór gębowy, którymi wszczepia się głęboko w błonę śluzową dwunastnicy. Wywołuje chorobę zwaną ankylostomatozą. Ma średnio około 15 mm długości. Samiec około 1cm, samica do 2 cm długości. Pasożytuje nie tylko u człowieka ale także u goryla, rzadziej u świni i niektórych mięsożernych.
Chorobę którą wywołuje tęgoryjec nazywa się ankylostomatoza (ancylostomiasis). Ancylostomatoza, nekatorioza to choroba inwazyjna wywołana przez gatunek nicieni z rodzaju Ancylostoma. Zasadniczą rolę w patogenezie u człowieka odgrywają 2 gatunki: tęgoryjec dwunastnicy i tęgoryjec amerykański. Dojrzałe nicienie wysysają krew, przyczepiając się do błony śluzowej jelita. Po ich odczepieniu się krwawienie z jelita nie ustępuje, w skutek zmniejszenia krzepliwości krwi. Stała utrata krwi prowadzi do ciężkiej nieraz niedokrwistości. Mogą dołączyć się liczne objawy ze strony układu pokarmowego oraz układu nerwowego, u dzieci niedorozwój fizyczny.
Tęgoryjec dwunastnicy żywi się nabłonkiem dwunastnicy i wysysaną ze ściany dwunastnicy krwią; wywołuje niedokrwistość. Niekiedy przy długotrwałym i znacznym zarażeniu może powodować śmierć. Występuje w strefie subtropikalnej, bardzo rzadko w południowej Europie. Choroba przez niego wywoływana nazywana jest ancylostomozą, rzadziej ancylostomiozą lub ancylostamatozą. Dawniej choroba często dotykała górników, stąd czasem używana nazwa choroby: „choroba górników” lub ” blednica egipska „.
Tęgoryjec jest jajorodny, żywi się fragmentami nabłonka oraz krwią. Wydziela toksyny hamujące krzepnięcie krwi, stąd jednym z objawów jest anemia lub zakażenie bakteryjne jelit. Larwy tęgoryjca po 5-6 dniach życia na ziemi dostają się na skórę człowieka, gdzie ich głównym zadaniem jest uszkadzanie naczyń chłonnych i krwionośnych. Następnie z krwią wędrują do serca i narządu oddechowego po czym przez tchawicę i jamę ustną dostają się do przewodu pokarmowego. Larwy tęgoryjca dwunastnicy rozwijają się przy odpowiedniej wilgotności i dość wysokich temperaturach. Bodźce dotykowe i cieplne umożliwiają łatwiejsze dojście do skór człowieka.
Zakażenia tęgoryjcem daje następujące objawy:
Swędząca wysypka na skórze, anemia, bladość skóry, zapalenie płuc, kaszel i ból w piersiach. Może wystąpić bolesność skóry, opuchnięcie twarzy i nóg, częste biegunki, zadyszki i zawroty głowy. Objawy to które mogą jeszcze wystąpić to: krwawienia do przewodu pokarmowego, niedokrwistość, rzadziej zaburzenia trawienne. Mogą wystąpić choroby autoimmunologiczne tj. tarczyca, reumatoidalne zapalenie stawów, spadek odporności immunologicznej, na badaniu USC zmiana guzowata na wątrobie.
Mała ilość pasożytów (1-25) nie powoduje najczęściej zmian chorobowych, gdy jednak liczba ich wzrośnie (w niektórych przypadkach do 3.000), występuje choroba znana pod nazwą ankylostomiazy, charakteryzującej się anemią, wyniszczeniem ogólnym organizmu, zaburzeniami w czynności przewodu pokarmowego, przygnębieniem, opóźnieniem u dzieci rozwoju fizycznego i umysłowego itd. Objawy podobne są często do awitaminozy beri-beri, śpiączki tropikalnej tak, że dopiero mikroskopowe badanie odchodów i odnalezienie w nich jaj pasożyta zezwala na postawienie diagnozy.
Chorobotwórczego działania tych pasożytów nie można bez wątpienia sprowadzać tylko do utraty ze strony żywiciela krwi, która przy uszkodzeniach ścian jelita wycieka z przerwanych naczyń krwionośnych. Zdaniem wszystkich prawie autorów wchodzi tu w grę wydzielanie przez pasożyty toksyn zatruwających organizm, do czego dołącza się czasem przedostanie się bakterii drogami utorowanymi przez pasożyty. Zazwyczaj już samo wnikanie larw przez skórę powoduje charakterystyczne zmiany skórne w postaci wysypki i piekących bąbli. Często też przedostawaniu się larw z naczyń krwionośnych w obręb pęcherzyków płucnych towarzyszy podrażnienie narządu oddechowego.
Warunkiem koniecznym do rozwoju larw, które żyją w ziemi jest wilgoć i odpowiednia ciepłota, dlatego też pasożyt ten pojawia się najczęściej w krajach tropikalnych i u osób pracujących w kopalniach, tunelach, cegielniach. Kontakt człowieka z ziemią, w której znajdują się larwy pasożytów umożliwia zakażenie. W kopalniach larwy znajdują idealne warunki do dalszego rozwoju i dlatego w niektórych okolicach ilość zakażonych górników dosięga 80%. Od czasu wprowadzenia w życie odpowiednich zarządzeń, jak obowiązkowego badania lekarskiego, ewentualnej kuracji, sterylizowania zbiorników wody, w której mogą znajdować się larwy, budowania ustępów ilość przypadków ankylostomiazy zmniejszyła się bardzo znacznie w niektórych krajach.
Długość życia tęgoryjca to 4-8 lat. Tęgoryjec w organizmie człowieka żyje maksymalnie około 8 lat. Zarażenie nim w Polsce jest mało prawdopodobne. Występuje w ciepłych klimatach, choć od kilkunastu lat (po 1989) wykryto w Polsce wśród Śląskich górników chorobę pochodzącą od tego pasożyta, znaną jako anklystomiaza.
Stwierdzono, iż osoby z łagodnym zakażeniem tęgoryjcem rzadziej przejawiają objawy niektórych chorób autoimmunologicznych, takich jak alergie, astma czy Choroba Leśniowskiego-Crohna. W kilku ośrodkach (np University of Nottingham, University of Iowa) prowadzone są badania nad wywołaniem kontrolowanej infekcji tęgoryjcem w celach terapeutycznych.
Cykl rozwojowy tęgoryjca:
Jaja opuszczają organizm człowieka z kałem. Są tak małe, że mogą być wdychane przez gospodarza razem z kurzem. Z jaj w ciepłej, wilgotnej glebie wylegają się larwy. Larwy przyczepiają się do skóry i przechodzą do krwi. Z krwią lub limfą larwy wędrują do płuc, po czym wspinają się drogami oddechowymi do przewodu pokarmowego. Tu osiągają dojrzałość. W jelicie cienkim larwy przyczepiają się do błon śluzowych za pomocą zębów przypominających hak, głównie w jelicie czczym, gdzie przechodzą rozmnażanie płciowe.
Samice składają 10 000 jaj dziennie. Długość życia robaków wynosi 2-3 lata. Jaja mogą być w powietrzu i do zakażenia może dojść poprzez wdychanie kurzu. Żyją około 3 lat, samice mogą składać około 10.00 tys jaj.
PROFILAKTYKA ORAZ WSPOMAGANIE LECZENIA
W każdej chwili naszego życia jesteśmy narażeni na infestacje pasożytami, należy przynajmniej 2-3 razy w roku systematycznie dokonywać profilaktyki oczyszczania organizmu z pasożytów oraz odtruwania z toksyn.
MIŁOŚNICY SUSHI – UWAŻAJCIE!
Oto zdjęcie głowy pewnego miłośnika sushi z Japonii. Shot Fujirawa z japońskiej prefektury Gifu bardzo lubił objadać się sushi i zawsze się starał aby było tak zwane „żywe i świeże”. W ostatnich latach zaczął jednak cierpieć na bóle głowy, ale myślał, że to bóle migrenowe, albo też spowodowane stresem. Robione zdjęcia rentgenowskie i skanowanie mózgu nie wykazały żadnych nieprawidłowości, jednakże uwagę lekarza badającego czaszkę pacjenta przyciągnęły nieduże ruchy pod skórą głowy. Kiedy otworzono czaszkę – lekarze zauważyli wypełzające małe robaczki. Dlatego też ostrzegamy wszystkich miłośników sushi aby nie przesadzali z jedzeniem surowej ryby, ponieważ robaki i ich jajeczka które występują w rybach mogą być zabite jedynie podczas gotowania lub smażenia. Nawet po zamrożeniu ryby jaja pasożytów giną dopiero po tygodniowym zamrożeniu.
Dalsza część artykułu – tekst pt.: „Metody na pasożyty”.
Źródło artykułu: www.macierz.org.pl