Lecytyna

Nazwa „lecytyna” pochodzi od greckiego „lekithos”, co oznacza żółtko jaja, gdyż stąd po raz pierwszy ją wyodrębniono. Lecytyna jest naturalną mieszaniną fosfolipidów. Są to związki o charakterze tłuszczowym znajdujące się w każdej komórce naszego ciała, przede wszystkim w błonie komórkowej. Największe ilości lecytyny występują w mózgu, wątrobie, nerkach oraz szpiku kostnym.

Najcenniejszym źródłem lecytyny jest soja (ziarna soi, Glycine soja). Lecytyna Sojowa jest najbardziej aktywna biologicznie, gdyż głównymi jej składnikami są: cholina, inozytol i Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe (ponad 50% masy lecytyny), w tym podstawowy kwas linolowy z rodziny Omega 6, który musi być dostarczony wyłącznie z pokarmem i jest niezbędnym składnikiem wielu kluczowych związków w organizmie.

Działanie lecytyny w skrócie:

Lecytyna służy nerwom za podstawową substancję odżywczą. Zbudowane jest z niej 17% obwodowego układu nerwowego i 30% mózgu. Brak tej substancji prowadzi do pobudzenia nerwowego, zmęczenia, wyczerpania umysłowego, a nawet depresji.

Lecytyna przyśpiesza procesy utleniania i produkowania energii, zapewnia prawidłową przemianą tłuszczów, poprawia czynność mózgu i układu sercowo-naczyniowego, sprzyja przyswajaniu witamin A, D, E, K i koenzymu Q10,  wzmacnia odporność organizmu na działanie substancji toksycznych, stymuluje wydzielanie żółci i wytwarzanie erytrocytów i hemoglobiny.

Lecytyna jest budulcem dla wszystkich komórek organizmu. Wspólnie z kompleksem witamin z grupy B bierze udział w wytwarzaniu energii. Niezbędna jest również przy tworzeniu acetylocholiny, substancji zapewniającej optymalne funkcjonowanie układu nerwowego. Lecytyna i cholina potrzebne są przy wytwarzaniu hormonów i w optymalnej przemianie tłuszczów i cholesterolu. Lecytyna posiada również właściwości rozpuszczania tłuszczów.  

Lecytyna:

• poprawia pamięć
• poprawia funkcjonowanie mózgu
• odtłuszcza wątrobę
• zmniejsza poziom złego cholesterolu, podwyższa poziom dobrego
• stymuluje wydzielanie żółci
• pomocna w odchudzaniu
• normalizuje poziom cholesterolu i kwasów tłuszczowych we krwi
• stymuluje przyswajanie witamin A, D, E i K w przewodzie pokarmowym
• poprawia stan włosów (włosy siwe odzyskują kolor)

Lecytyna szczególnie polecana jest dla:

• osób z zaburzeniami neurologicznymi, depresją, chorobą Alzheimera, stwardnieniem rozsianym (SM)
• osób starszych, ze słabnącą pamięcią i wzrokiem
• osób bardzo aktywnych umysłowo
• osób narażonych na ciągły i silny stres
• osób przemęczonych, w stanach wyczerpania
• uczniów i studentów (aby skutecznie przyjmować i utrwalać wiedzę, i pomyślnie zdawać egzaminy)

Ustalono, że lecytyna pochodzenia roślinnego jest bardziej efektywna niż lecytyna pochodzenia zwierzęcego.

Lecytyna sojowa jest stosowana w celach leczniczych i jako dodatek do żywności (emulgator). Zastępuje też jajka w wypiekach dla osób z alergią na jajka. 

Lecytyna działa jak  bioregulator układu nerwowego

Najważniejszym chyba obszarem działania lecytyny jest funkcjonowanie układu nerwowego. Cholina (zawarta w lecytynie) jest składnikiem błon komórkowych  i jest potrzebna do wytwarzania osłonek mielinowych, które chronią komórki nerwowe i zapewniają właściwe przewodzenie nerwowe.

Acetylocholina produkowana z choliny wzmacnia przekaz bodźców pomiędzy komórkami nerwowymi i mięśniowymi – to poprawia aktywność umysłową i odporność na stres. Badania na zwierzętach udowodniły, że podawanie preparatów zawierających cholinę wpływa na skrócenie czasu reakcji.

Od ilości acetylocholiny w organizmie zależy również prawidłowa koordynacja ruchowa, siła i wytrzymałość mięśni oraz zdolność regeneracji po wysiłku fizycznym.

Inozytol jest również składnikiem błon komórek nerwowych, niezbędnym do zapewnienia im dobrego stanu. Utratę funkcji nerwowych w neuropatii cukrzycowej łączy się z obniżonym poziomem inozytolu w komórkach układu nerwowego. Suplementacja inozytolu poprawia przewodzenie sygnałów nerwowych u diabetyków.

Wspomaga funkcje umysłowe i psychiczne

Cholina jest niezbędna do produkcji neuroprzekaźnika mózgowego o nazwie acetylocholina. Odpowiednia podaż choliny (np. w postaci lecytyny) ułatwia procesy zapamiętywania, pamięć długotrwałą, zwiększa pojemność pamięciową, hamuje rozwój depresji oraz demencji starczej i niektórych degeneracyjnych chorób układu nerwowego (stwardnienie rozsiane, choroba Alzhaimera). Inozytol zawarty w lecytynie sojowej zwiększa wrażliwość receptorów na serotoninę. Poprzez takie działanie podnosi sprawność pamięci, jasność myślenia, stabilizuje nastrój.

Badania naukowe wykazują, że możliwe jest zapobieganie postępującej z wiekiem utracie pamięci przez włączenie do długotrwałej diety lecytyny.

Niedobory choliny mają związek miedzy innymi z chorobą Alzheimera, istnieją doniesienia o efektywnym stosowaniu lecytyny w zwiększeniu koncentracji i pamięci u dzieci schizofrenicznych i autystycznych.

W mózgu i osłonkach mielinowych u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym stwierdzono mniejszą zawartość lecytyny w porównaniu ze zdrowymi ludźmi. Ponadto u tych pacjentów lecytyna jest głównie zbudowana z nasyconych kwasów tłuszczowych. (ciekawostka: większą zachorowalność na stwardnienie rozsiane obserwuje się w krajach gdzie spożywa się pokarmy bogate w tłuszcze nasycone).

Lecytyna pozytywnie wpływa na poziom tłuszczu i cholesterolu we krwi, przez co zmniejsza ryzyko wystąpienia miażdżycy i związanych z nią chorób sercowo-naczyniowych.

Lecytyna bierze udział w metabolizmie tłuszczu i cholesterolu. Poprawia jego rozpuszczalność i usuwanie z tkanek. Jest to związane z obecnością w jej cząsteczce wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, które wiążą się z cholesterolem ułatwiając jego transport i usuwanie z ustroju. Działanie lecytyny wpływa pozytywnie na zmniejszenie ryzyka wystąpienia miażdżycy i związanych z nią schorzeń sercowo-naczyniowych. Pierwsze doniesienia o stosowaniu lecytyny jako środka obniżającego poziom cholesterolu we krwi pochodzą już z 1958 roku – kilkutygodniowe podawanie lecytyny dawało wyraźne obniżenie poziomu cholesterolu u badanych pacjentów.

Badania wykazują, że lecytyna sojowa obniża poziom cholesterolu i trójglicerydów, jednocześnie znacząco podnosząc poziom dobrego cholesterolu (HDL). W niektórych badaniach nawet o jedną trzecią w ciągu miesiąca. Obecnie najczęściej stosowane dawkowanie obejmuje 3-5 łyżek stołowych dziennie przez 3-4 miesiące.

Cholina (zawarta w lecytynie) zmniejsza agregację i adhezję płytek krwi.

Wspomaga pracę wątroby

Lecytyna Sojowa zawierająca cholinę i inozytol działa jak środek lipotropowy tzn. zapobiega odkładaniu się tłuszczu i cholesterolu w wątrobie. Odkładanie się tłuszczu i cholesterolu w wątrobie może pogorszyć jej możliwości do odtruwania organizmu, zmniejszać jej metabolizm, osłabiać produkcję żółci, co z kolei może prowadzić do zaburzeń pracy pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych.

Cholina i inozytol chronią wątrobę przed zniszczeniami spowodowanymi przez wiele szkodliwych czynników takich jak: alkohol, niektóre leki, toksyny czy wirusy. Suplementacja lecytyną jest pomocna przy leczeniu różnych schorzeń wątroby np. zapalenia, marskości i stłuszczenia wątroby. Lecytyna ułatwia trawienie tłuszczu i wzmaga efektywność działania witamin antyoksydacyjnych, pomaga też likwidować skutki uboczne chemioterapii.

Lecytyna chroni przed kamicą żółciową.

Lecytyna jest odpowiedzialna za rozpuszczalność cholesterolu w żółci i chroni przed tworzeniem się kamieni żółciowych. Podawanie przez 6 miesięcy lecytyny z kwasem cholowym prowadziło, co stwierdzono w badaniach klinicznych, do zmniejszenia rozmiarów kamieni żółciowych.

Poprawia wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach

Lecytyna wspomaga organizm w wykorzystaniu witamin rozpuszczalnych w tłuszczach z grupy A, D, E i K oraz koenzymu Q10.

Lecytyna stanowi barierę ochronną żołądka.

Lecytyna pomaga w leczeniu chorób skóry

Lecytyna jest pomocna w leczeniu wielu chorób skórnych obejmujących: łuszczycę, egzemy, niektóre formy trądziku.

Podawanie lecytyny zapobiega powstawaniu łuszczycy (która wynika ze złego przetwarzania tłuszczy i wysokiego poziomu cholesterolu).

Okres ciąży i laktacji

Lecytyna i cholina pełnią ważną funkcję w reprodukcji, udowodniono znaczenie zwiększonej ilości choliny w podtrzymaniu wzrostu płodu. Pewna forma lecytyny ma także istotne znaczenie w procesie implantacji zapłodnionego jaja w ścianie macicy.

W okresie ciąży zwiększa się zapotrzebowanie na cholinę, gdyż płód przez łożysko pobiera duże jej ilości powodując zmniejszenie  zapasów ustrojowych matki (szacuje się, że nawet czterokrotnie). Odpowiednie spożycie choliny jest bardzo ważne w okresie embriogenezy i rozwoju prenatalnego. Zapotrzebowanie na cholinę zwiększa się również w czasie laktacji, ponieważ duże jej ilości przekazywane są do mleka ze względu na konieczność przekazania jej dziecku do budowy jego układu nerwowego. Lecytyna Sojowa zawiera również kwas linolowy Omega 6, dlatego jej zażywanie przynosi korzyści podczas karmienia piersią. U niemowląt, których pokarm zawierał niedostateczne ilości kwasu linolowego zaobserwowano zmiany skórne, mniejszą odporność na infekcję oraz gorszy rozwój fizyczny. Kwas linolowy pełni również ważną funkcję w rozwoju mózgu w okresie łożyskowym i poporodowym.

Brak choliny powoduje wystawienie niemowląt na niebezpieczeństwo podwyższonego ciśnienia krwi, a także sprawia, że stan taki ma tendencję do bycia nieodwracalnym. (ciekawostka: mleko karmiącej matki zawiera dużo więcej lecytyny w stosunku do mleka krowiego).

Powszechne źródła pokarmowe choliny i inozytolu

Cholina:  wątróbka drobiowa, wołowa, jaja, kapusta, soja, kalafior, orzechy ziemne, mleko.

Inozytol:  owoce cytrusowe (z wyjątkiem cytryn), mięso, wątróbka, drożdże piwne, pszenica pełnoziarnista, orzechy, fasola, nasiona.  

 

Dobra suplementacja lecytyny

Źródłem lecytyny o największej aktywności biologicznej i przyswajalności jest lecytyna sojowa.

Uwaga! Tylko lecytyna sojowa, która jest nieutleniana jest w pełni aktywnym źródłem choliny, inozytolu i kwasu linolowego.

Dzienna porcja powinna dostarczać minimum 2000 mg lecytyny sojowej (nieutlenianej), co odpowiada dostarczeniu 55 mg choliny, 33,3 mg inozytolu i 374,4 mg kwasu linolowego.